VERHAAL. "Conclaaf" over pensioenen: hoe de onderhandelingen, gepresenteerd als "zonder totems of taboes", versmalden naarmate de consultatie vorderde.

Zal de berg een muis baren? Het "conclaaf" over pensioenen eindigt op dinsdag 17 juni , na vier maanden onderhandelen onder leiding van vijf deelnemers: de Medef en de CPME aan werkgeverszijde, de CFDT, de CFTC en de CFE-CGC aan werknemerszijde. De laatste besprekingen zullen naar verwachting "tot laat in de avond" doorgaan, aldus de verschillende deelnemers aan deze onderhandelingen aan franceinfo. Tot het laatste moment hoopt iedereen op concessies, aanpassingen aan de pensioenhervorming van Borne van 2023 en een manier om het tekort in het pensioenstelsel te financieren.

Als er geen overeenstemming wordt bereikt, zal er geen definitieve tekst uit deze buitengewone onderhandelingen voortkomen. Om het ergste scenario te voorkomen en een compromis te bevorderen, stelde François Bayrou de sociale partners maandag voor om een ​​"bonus" in te voeren voor oudere werknemers die "besloten zijn om te blijven werken", door hen "een deel van [hun] pensioen bovenop [hun] salaris te betalen. "

"Of er nu een ondertekende tekst komt of niet, het wordt hoe dan ook een mislukking", voorspelt de CGT, via de stem van haar confederale secretaris, Catherine Perret, geïnterviewd door franceinfo. De vertegenwoordigster bleef slechts drie weken aan de onderhandelingstafel, voordat de CGT op 19 maart besloot het "conclaaf" met een knal te verlaten . Vóór haar had Force Ouvrière de deur al dichtgegooid , op de eerste dag van de besprekingen, op 27 februari. Catherine Perret, die desondanks de ontwikkeling van de besprekingen na haar vertrek nauwlettend heeft gevolgd, betuigt geen spijt. "Deze onderhandelingen zijn een hoax. In deze discussie heeft elke kleine vooruitgang die is geboekt, geleid tot tegenslagen voor andere categorieën werknemers", meent de vakbondsvertegenwoordigster, die kritiek heeft op " ineffectieve halve maatregelen".

Het initiatief, medio januari gelanceerd door François Bayrou, was niettemin ambitieus bedoeld. Het was bedoeld als reactie op maandenlang volksprotest tegen de pensioenhervorming , die uiteindelijk werd afgekondigd en in september 2023 in werking trad , terwijl de premier, zonder meerderheid in de Assemblee, een motie van afkeuring kon vermijden door gratie te verkrijgen van de Socialistische Partij. François Bayrou beloofde vervolgens een kwart van de onderhandelingen "zonder totem of taboe" . Een boodschap die door vijf van de vijf vakbonden werd ontvangen, die de hoop koesterden terug te kunnen keren naar de zeer gevoelige kwestie van de pensioenleeftijd van 64 jaar, ingevoerd door de regering van Elisabeth Borne .

Maar op 16 maart veranderde de toon plotseling. Toen François Bayrou hierover werd ondervraagd op France Inter , stelde hij de vakbonden gerust door te stellen dat het niet langer mogelijk was om op deze maatregel terug te komen. "Ik geloof niet dat de parametrische kwestie, zoals ze zeggen, dat wil zeggen de vraag 'dit is de leeftijd voor iedereen' (...), de enige weg vooruit is", rechtvaardigde de premier zichzelf. De bewegingsruimte van de sociale partners was sterk beperkt en deze uitspraak leidde tot het vertrek van de CGT.

De overige deelnemers aan de discussie stelden op 3 april hun eigen routekaart op, waarbij ze zorgvuldig probeerden te voorkomen dat ze in de details van de discussie zouden treden. Maar de boodschap van de regeringsleider werd goed ontvangen door de werkgeversorganisaties. "Iedereen heeft begrepen dat de pensioenleeftijd van 64 jaar een gegeven is", verklaarde Eric Chevée, vertegenwoordiger van de CPME, tijdens het "conclaaf" op donderdag 12 juni aan de LCP . Voordat hij eraan toevoegde: "Nou, nee, zolang de onderhandelingen niet zijn afgerond..."

"Natuurlijk zijn we teleurgesteld. We dachten dat we een verschil zouden maken met betrekking tot de leeftijdsgrens van 64 jaar", geeft Pascale Coton, onderhandelaar bij de CFTC, toe. Degenen die besluiten te blijven, stellen verschillende eisen. Volgens de CFTC zal het ondertekenen van een overeenkomst uitgesloten zijn als werkgeversorganisaties weigeren de pensioenleeftijd te wijzigen. Deze leeftijdsgrens legt gepensioneerden die met pensioen gaan op de wettelijke leeftijd zonder voldoende premie te hebben betaald, een boete op door deze te verlagen naar 66 jaar (vergeleken met 67 jaar onder de hervorming van Borne).

Dit is een "zenuwpunt in de discussie", beaamt Yvan Ricordeau van de CFDT. De vakbondsvertegenwoordiger pleit ook voor de erkenning van ergonomische criteria voor arbeidsongeschiktheid "zodat werknemers vervroegd pensioen kunnen krijgen". Zonder deze criteria zou het moeilijk zijn om een ​​eventuele overeenkomst te sluiten.

De evolutie van het pensioenstelsel is van nature een ingewikkelde kwestie, en dat wisten we al vanaf het begin. De uitdaging was dan ook om correcties en verbeteringen in de hervorming van Borne te bewerkstelligen.

Yvan Ricordeau, CFDT-vertegenwoordiger bij het "conclaaf" over pensioenen

naar franceinfo

Nu de vakbond er niet in is geslaagd de pensioenleeftijd te verlagen, heeft ze besloten om al haar krachten te bundelen in de strijd op deze twee punten. " Het standpunt van de CFDT is duidelijk: de 64-jarige maatregel is de meest onrechtvaardige. Nu is het onze uitdaging om zoveel mogelijk verbeteringen voor de werknemers te vinden", verdedigt de organisatie zich. Deze standpunten zijn de afgelopen dagen opnieuw bevestigd, terwijl de gesprekken sinds begin juni "in geldtijd" zijn beland, aldus Marylise Léon, algemeen secretaris van de CFDT .

Dit beleid van kleine stapjes heeft op sommige gebieden al zijn vruchten afgeworpen. In een document met voorstellen, dat franceinfo kon raadplegen, stelt de Medef (Franse werkgeversorganisatie), die weigerde te reageren op onze vragen, dat ze openstaat voor concessies met betrekking tot de pensioenen van vrouwen, met een gunstigere herziening van de berekeningsmethode voor vrouwen met loopbaanonderbrekingen. De werkgeversorganisatie stelt ook voor om rekening te houden met criteria van onvermogen om recht te hebben op opleiding of omscholing, zonder dat dit recht geeft op vervroegd pensioen. Maar de Medef weigert nog steeds af te zien van een verhoging van de werkgeversbijdragen. Deze maatregel wordt desalniettemin door alle vakbondsvertegenwoordigers gewenst om de doelstelling van François Bayrou te bereiken: een manier vinden om het tekort van het systeem, dat naar schatting 6,6 miljard bedraagt ​​tegen 2030, terug te dringen.

"De MEDEF (Franse werkgeversorganisatie) heeft maandenlang geen duidelijk standpunt ingenomen over haar wensen. Ze hebben gewacht tot 10 juni om haar plan vast te leggen", hekelt Christelle Thieffinne, vertegenwoordigster van de CFE-CGC (Franse werkgeversorganisatie) tijdens de onderhandelingen. Ze weigert zich in de laatste fase te onderwerpen aan de wensen van de MEDEF. "De uitdaging van dinsdag is om een ​​manier te vinden om iedereen bij elkaar te brengen", benadrukt ze. Voordat ze waarschuwt: "De lat ligt hoog." En de kans op mislukking is ook groot.